MÜŞTEREK FAİLLİKTE SINIRIN AŞILMASI ve ŞAHISTA HATA
Author :
Abstract
Türk Ceza Kanunu’nun 37/1.fıkra hükmüne göre müşterek faillik kurumu, suçun kanuni tanımında yer alan fiilin birlikte gerçekleştirilmesidir. Müşterek faillik iştirakin bir görünüm biçimidir ve fiil üzerinde hakimiyet üzerinde doktrini bu iştirak türünü de kapsamaktadır. Müşterek faillik vakalarında failler, bir suçun icrası için birlikte hareket etmekte ve böylece tek bir failden ziyade suça iştirak edenlerin her biri fiil üzerinde hakimiyet tesis etmektedir. Müşterek failliğin temel unsuru ortak plan veya karar unsurudur. Ortak plan çerçevesinde belirlenen rol dağılımına göre hareket eden failler, işlenen suçtan sorumlu tutulmakta ve ilgili suç her bir müşterek faile isnat edilmektedir. Ortak plan unsuru, faillerin birbirinden ayrı fiillerini birleştirmekte ve her biri eşit bir ortak olarak ilgili suçtan sorumlu tutulmaktadır. Ortak plan unsuru aynı zamanda müşterek failliğin sınırlarını tayin etmektedir. Bu çalışmada, müşterek failin sorumluluğunu daraltabilecek olan iki durumu inceleyeceğiz. Bunlardan birincisi, müşterek failin sınırı aşmasıdır. Kural olarak, müşterek failin ortak suç planı kapsamında yer almayan hareketleri diğer faillere isnat edilemez. Buna karşılık, suç planından esaslı sapma teşkil etmeyen hareketler diğer müşterek faillere isnat edilecektir. Çalışmamızda, müşterek failikte sınırın aşılması hallerini detaylı olarak ele alacağız. Ayrıca çalışmamız kapsamında, müşterek failin şahısta hataya düşerek hareket ettiği vakalarda, bu fiilin diğer müşterek faillere isnadiyeti meselesini ele alacağız. Bu kapsamda, şahısta hataya ilişkin örnek vakaları inceleyeceğiz.
Keywords
Abstract
According to article 37 (1) of the Turkish Penal Code the institute of co-perpetration requires the joint commission of an offence by several persons. Co-perpetration is a form of perpetration and the hegemony over the act doctrine is applied to this form of perpetration as well. In co-perpetration cases, perpetrators work together in the commission of the offence and thus, the hegemony over the act rests jointly on the co-perpetrators rather than one person. The fundamental denominator of co-perpetration is the element of common plan. Perpetrators acting pursuant to role allocation meted out in a common plan share the responsibility for an offence is then imputed to the particular co-perpetrators. The common plan connects the separate acts of the offenders in a unified whole and each participant is an equal partner in the joint commission of the offence. As a result, the responsibility of the offence is attributed to each participant. The element of common plan also delimits the ambit of co-perpetration. In this study we will examine two cases in which the responsibility of the co-perpetrator can be limited. The first such case is deviation of a co-perpetrator from the common plan. As a rule, actions of co-perpetrators that exceed the common plan cannot be attributed to the other participants. For example, if the perpetrator commits an entirely different offence than intended by the common plan, this offence cannot be attributed to the other participants. Yet, minor deviations from the common plan can be attributed to the other participants. In our study, we will examine the responsibility and attribution of deviation from the common plan to the other participants in detail. The second case in this regard the cases in which a participant acts in error in persona. We will also discuss the questions of attribution surrounding this type of cases.