Çok uluslu şirketlerin insan haklarına olumsuz etkisi ve bu etkinin kontrolü konusu uzun yıllardır tartışılmakta. Her ne kadar bu konu 1970’lerden beri Birleşmiş Milletler’in gündeminde bulunuyor olsa da, devletler şu ana dek uluslararası bir antlaşma üzerinde mutabık kalabilmiş değil. Ancak son yıllarda hem hükûmetler hem uluslararası örgütler bağlayıcı olmayan yumuşak hukuk stratejilerine yönelmekte. BM de benzer bir şekilde şirketlerin denetlenmesinde yumuşak hukuk kurallarına yönelen uluslararası örgütlerden. Bu durum 1970’lerden beri süregelen ve şirketleri bağlayıcı kuralları olan uluslararası bir antlaşma ile kontrol altına almak düşüncesi yerine, gönüllülük unsuruna dayanan yeni bir yaklaşımın gelişmesine neden oluyor. Aşağıda okuyacağınız çalışma BM’nin çok uluslu şirketlerin denetlenmesindeki genel yaklaşımını, bu yaklaşımın uluslararası hukuktan uluslararası yumuşak hukuka doğru gözle görülür bir şekilde süregelen değişimini ve bu değişimin olası sonuçlarını irdeleyecektir.
The impact of transnational corporations on human rights and the control of this impact have been controversial issues for many years. However, although the issues have been occupying the UN’s agenda since 1970s, the member states have not agreed on any international treaty to control transnational corporations. Despite there have been some attempts to make corporations responsible under international law; a legally binding treaty has still failed to be achieved. Nevertheless, over the past few years, both the governments and international organizations have been becoming more eager to use soft law strategies to regulate transnational corporate activities. The UN also tends to use soft law strategies such as non-binding rules and guiding principles in control of corporations. This tendency affects the work on the creation of an international treaty, which has been going on over the decades. The current paper shall focus on the noticeable change from hard law to soft law in the UN’s approach to control human rights impact of transnational corporations.