Anayasa Mahkemesi’nin 2942 Sayılı Yasa’nın 10. Maddesinin 9. Fıkrasını İptali ve Bu Aşamadan Sonra Yapılması Gerekenler
Author :
Abstract
1.8.2023 tarihinde Anayasa Mahkemesi 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 10. maddesinin 9. fıkrasını iptal etti. Bu hüküm, kamulaştırma bedelinin tespiti amacıyla açılan davanın dört ay içerisinde sonuçlandırılamaması halinde, bu sürenin bitiminden itibaren tespit edilen bedele kanuni faizin işletilmesini öngörmekteydi. İptalin arkasındaki temel gerekçe, anılan hükmün kamulaştırılan taşınmazın gerçek değerinin ödenmesine ilişkin anayasal ilkeyi ihlal ediyor olmasıydı. Mahkeme’ye göre gerek dört aylık süre, gerekse yüksek enflasyon döneminde kanuni faiz oranı ile enflasyon arasındaki fark, taşınmazın gerçek değerinin taşınmaz sahibi malike ödenmesini olanaksız hale getirmekteydi.
Bu çalışmada da öncelikle ilgili karar özetlenerek analiz edilecek, ardından iptal edilen hükmün ardından oluşan yasal boşluk sebebiyle ulusal düzeyde yerel mahkemelerin atması gereken adımlara öneriler getirilecektir. Bu noktada devletin vatandaşın temel hak ve hürriyetlerini yatay ve dikey ilişkilerde korumasını emreden koruma yükümlülüğü teorisi ve pozitif yükümlülüklerinden faydalanılacaktır.
Keywords
Abstract
On 1.8.2023, Turkish Constitutional Court annulled the 9th paragraph of Article 10 of the Expropriation Law No. 2942. This provision required that if the lawsuit filed to determine the expropriation value could not be concluded within four months, legal interest should be charged on the determined amount as of the end of this period. The main reason behind the annulment was that the provision under discussion violated the constitutional principle of paying the real value of expropriated property. According to the Court, the four-month delay and the difference between the legal interest and inflation rate particularly during the high inflation period made it impossible to pay the real value of the property to the owner.
In this research, first of all, the aforementioned jurisprudence of Turkish Constitutional Court will be summarized and analyzed, and then suggestions will be made for the steps that local courts should take at the national level due to the legal gap created after the annulment decision. During the review and suggestions, the theory of protection obligation and positive obligations, which order the state to protect the fundamental rights and freedoms of citizens in horizontal and vertical relations, will be used.