In Turkey, construction safety is ensured by the contractor executing the project, the authorities issuing permits, the institutions granting approvals, the organizations overseeing the contractor, and the auditing agencies of building inspection entities. Building inspection agencies, essential for ensuring building safety, have been widely discussed, especially following the loss of life and property in the earthquakes on February 6, 2023. It is of critical importance that these inspection organizations perform their duties fully and accurately to ensure the construction of safe buildings. While acting within the scope of the building inspection agreements they have signed with building owners, these organizations may also be subject to tort liability. Specifically, individuals residing in the building who are not parties to the building inspection agreement may have recourse under tort liability if they suffer damages resulting from insufficient building inspection.
This paper discusses how such building inspection agencies might probably be made to address non-contractual liabilities in cases where the firms fail in their inspection duties. This discussion will hence range from the extent of compensable losses and conditions precedent for a tort liability of building inspection agencies to incidents in which such a liability may arise, including how the concepts of statute of limitations and force majeure affect exculpation from such liability.
Ülkemizde yapı güvenliği yapıyı inşa eden yükleniciyi, yükleniciye ruhsat veren ve denetleyen idareyi, denetleme görevini yerine getiren yapı denetim firmalarını kapsayan bir süreçtir. Yapı güvenliğini sağlamak için ihtiyaç duyulan yapı denetim kuruluşları özellikle 6 Şubat 2023 tarihinde ki depremlerde yaşanan can ve mal kayıpları sonrası çokça tartışılan kurumlar olmuştur. Yapı denetim kuruluşlarının denetim görevlerini tam ve eksiksiz olarak yerine getirmeleri güvenli yapıların inşa edilmesinde büyük önem taşımaktadır. Bu kuruluşlar, yapı sahipleriyle imzaladıkları yapı denetim sözleşmeleri kapsamında hareket ederken, aynı zamanda haksız fiil sorumluluğuna da tabi olabilirler. Özellikle yapıda yaşayan ancak yapı denetim sözleşmesinin tarafı olmayan kişiler, yapı denetiminin yetersizliğinden kaynaklanan zararlardan etkilenmişlerse başvurmaları gereken sorumluluk türü sözleşme dışı yani haksız fiil sorumluluğudur.
Çalışmada yapı denetim kuruluşlarının denetim görevlerini yerine getirmemesi durumunda ortaya çıkabilecek sözleşme dışı sorumluluğu incelenmektedir. Ayrıca yapı denetim kuruluşlarının haksız fiil sorumluluğunun şartları, hangi durumlarda bu sorumluluğun ortaya çıkacağı, tazmin edilmesi gereken zararların kapsamı ve mücbir sebep ile zamanaşımı gibi kavramların sorumluluktan kurtulmada nasıl bir rol oynayabileceği ele alınmaktadır.