TAM BORÇ – EKSİK BORÇ KAVRAMLARININ ETİK KÖKLERİ
Author :
Abstract
Borçlar hukukunda Tam Borç, dava veya icra yoluyla talep edilebilen borçları ifade ederken, Eksik Borç bu yollarla talep edilemeyen, ancak ödendiğinde sebepsiz zenginleşme sayılmayan borçlardır. Bu kavramlar, Türk hukukuna Kıta Avrupası hukukundan geçmiştir ve kökenleri Roma Hukuku'ndaki Obligatio Civilis ve Obligatio Naturalis kavramlarına dayanır. Türk hukukunda Eksik Borç, Doğal Borç ile eşanlamlı kabul edilir. Ancak, bu kavramlar sadece Roma Hukuku'na dayandırılmamalı, aynı zamanda antik felsefede yer alan Tam Ödev (Katorthoma) ve Orta Ödev (Kathekon) ayrımına da dikkat edilmelidir. Bu çalışma, Tam Borç ve Eksik Borç kavramlarının kökenlerini Roma Hukuku'nun yanı sıra antik etik tartışmalarda da arar. Öncelikle, bu borç kavramlarının felsefi temelleri incelenip Roma Hukuku kavramlarının yetersizlikleri ortaya konacak, ardından Hugo Grotius'tan itibaren Tam Hak ve Eksik Hak anlayışının dönüşümü ele alınacaktır. Son olarak, Aydınlanma Çağı'ndaki tartışmalara ve Aristoteles'in etik görüşlerine inerek, modern hukuktaki Tam Borç ve Eksik Borç kavramlarının anlamı açıklanacaktır. Bu şekilde, Tam Borç ve Eksik Borç kavramlarının antik çağdan günümüze uzanan felsefi ve hukuki kökenleri ortaya konulacaktır.
Keywords
Abstract
In the law of obligations, Perfect Obligation refers to obligations enforceable through legal action, while Imperfect Obligation refers to obligations that cannot be legally enforced but are not considered unjust enrichment if paid. These concepts entered Turkish law via Continental European law and are rooted in the Roman Law concepts of Obligatio Civilis and Obligatio Naturalis. In Turkish law, Imperfect Obligation and Natural Obligation are synonymous. However, these concepts should not be solely attributed to Roman Law but also to the ancient philosophical distinction between Perfect Duty (Katorthoma) and Medium Duty (Kathekon). This study aims to show that the modern legal concepts of Perfect and Imperfect Obligation are also based on the ancient ethics alongside Roman Law. First, the philosophical foundations of these concepts will be examined and inadequacies of the Roman law concepts will be highlighted. Then, the transformation of the concepts of Perfect and Imperfect Right since Hugo Grotius and their significance in modern legal definitions will be discussed. Finally, the ancient ethical discussions that inspired Enlightenment thinkers, tracing the ethical roots of Perfect and Imperfect Obligations back to Aristotle will be explored, for having a deeper understanding of Perfect and Imperfect Obligation.