YAŞAM HAKKI ve ETİK DEĞERLER BAĞLAMINDA ORGAN NAKLİ
Author :
Abstract
Organ nakli konusu, hem verici hem de alıcının yaşam hakkı hem de bu anlamda toplum sağlığının korunması anlamında çok önemlidir. Organ nakli, ilk bakışta her yönüyle serbest olmalı ve isteyen kişi istediği kişiye organını verebilmeli veya istediği kişiden organ alabilmeli şeklinde bir yaklaşım olabilir. Ancak yaşam hakkı dokunulamaz, devredilemez ve vazgeçilemez temel haklardandır. Zira organını vermek isteyen kişinin rızasına rağmen söz konusu kişinin yaşam hakkı hem kendisine hem topluma hem de devlete rağmen korunmalıdır. Canlı bir insandan diğerine organ nakli yapılması konusunda yaşam hakkının korunması önemlidir. Zira yaşam hakkı herkes için kutsal olup, organ nakli verecek kişinin, açıkça rızası olsa bile, yaşamını sona erdirecek ya da tehlikeye atacak organların nakillerinin yapılması o kişinin yaşam hakkına açıkça müdahale oluşturur. Organ nakli konusu sadece tıp bilimi ve sağlık konusu ile ilgili olmayıp, ekonomik, psikolojik ve hukuksal olmak üzere bir çok toplumsal konu ve sorunla da birebir ilintilidir. Canlıdan insana organ nakli konusunda sadece yaşam hakkına riayet edilmesi yeterli olmayıp, aynı zamanda etik değerlere de uygun davranılması gerekir. Organ nakli konusundaki söz konusu etik değerlerin başında organ naklinin belli bir çıkar karşılığı veya herhangi bir ticari amaçla gerçekleştirilmemesi gelir. Bunun yanında organ verecek kişinin, organ nakli konusunda yetkili olan uzman hekimler tarafından yeterince aydınlatılması yükümlülüğü de yerine getirilmelidir.
Keywords
Abstract
The organ transplantation is an important phenomenon in the sense of protecting the right to life of the organ donor and the organ recipient as well as in the sense of protecting the public health. At a prima facie presumption, organ transplantation can be freely performed, and a person can be able to give his organ to whoever he wants and can be able to take an organ from anyone he wants. However, the right to life is one of the fundamental rights that cannot be touched, transferred or given up. Because, despite the consent of the person who wants to give his organ, the right to life of a person in question shall be protected against the society, the state and even himself. In the sense of organ transplantation from a living person to another, it is important to protect the right to life of the person. The transplantation of an organ that will end or endanger the life of a person who will give the organ, even if he explicitly consents, clearly interferes with that person's right to life. Organ transplantation is not only related to medical and health sciences but also related to many social disciplines, including economy, psychological and law. On the other hand, in organ transplantation from a living person, it is not enough to respect the right to life, but also to comply with ethical values. Regarding the ethical considerations, not allowing the organ transplantation for the fulfillment of a certain interest or any commercial purpose is the most important ethical obligation. In addition, the person giving his organ shall be adequately informed by a physician specialized in organ transplantation.